Naast eten zijn cider en San Sebastian eigenlijk ook onlosmakend met elkaar verbonden. Dat geldt in principe voor het hele Baskenland. In een gebied wat zo geroemd wordt om zijn eten, hoort daar ook eigenlijk wel een specialiteit qua drinken bij. Cider is dat, cider is één van die oeroude Baskische producten die nog steeds op een natuurlijke, traditionele wijze gemaakt wordt. De Basken zijn trots op hun cider en hier lees je er meer over.

Appeltjes van het Baskenland

Cider wordt gemaakt van de appels die groeien aan de vele appelbomen die er staan in het Baskenland. De appels worden in september geplukt en fermenteren tot november en worden dan gebruikt om er die pure, zonder toevoegingen 100 procent traditionele cider van te maken. De Basken en hun cider gaan al heel lang samen terug in de tijd. In de 11e eeuw al brouwden deze oermensen hun eigen cider van de appels die het Baskische land rijk is. Met name in Gipuzkoa, de omgeving van San Sebastian zijn veel ciderhuizen in oude boerderijen in de dorpjes eromheen. Vroeger trokken de mensen naar een Sagardotegi wat Baskisch is voor een ciderhuis, om er hun cider te kopen, maar zeker ook proeven. Er werd hier dan rechtstreeks uit de enorme vaten getapt van verschillende ciders.

Van ciderhuis tot eethuis

Aangezien de Basken liever niet op een lege maag dronken, werden er hier ook maaltijden gemaakt. Er werden tortillas gebakken en grote ribstukken op de barbeque gegooid. Zo werden de ciderhuizen ineens van brouwerij ook een soort restaurant en plek waar mensen gezellig wilden samenkomen om te genieten van cider en eten. Er zijn nog steeds adresjes waar je op de ouderwetse manier het cider drinken en eten kan beleven, maar bereid je dan wel voor en neem warme kleding mee, want je eet hier staand en er is geen verwarming. Voor de luxepaardjes onder ons, wees niet bang. De meeste zijn tegenwoordig van alle gemakken voorzien.

100 procent Baskisch

Het ciderseizoen loopt van midden januari tot aan eind april, begin mei. Dat is ook de tijd dat er veel ciderhuizen bezocht kunnen worden. Daarna is de cider het hele jaar door nog verkrijgbaar in flesvorm. Het bezoeken van ciderhuizen en het daar proeven van verschillende cider uit het vat, met het eten is een echte traditie enwordt ook wel “Txotx!” genoemd en klinkt als “ccchhhotch!”. Het is een 100% Baskische traditie en deze periode brengt dan ook een lach op het gezicht van velen. Tegenwoordig is het ook steeds bekender aan het worden onder bezoekers van San Sebastian en worden er tours gehouden langs meerdere huizen.
Je kan al voor iets minder dan dertig euro aan zo’n traditionele txotx mee doen. Je krijgt er dan bijna overal hetzelfde bijhorende traditionele Baskische viergangendiner. Buiten het seizoen kan dit op verschillende plekken nog steeds, alleen niet in de vorm van txotx, dus niet meer uit het vat, maar uit een fles.

Eerste gang: Tortilla de Bacalao (kabeljauw omelet)
Tweede gang: Bacalao al pil pil (kabeljauw in groene peper of knoflook)
Derde gang: Txuleton (enorm stuk gerijpte T-Bone steak van de gril)
Vierde gang: Walnoten met lokale kaasjes

Txotx!

Natuurlijk kan je hier de hele avond cider bij drinken en dat is nog onbeperkt ook! Je proeft dan veel verschillende soorten cider rechtstreeks uit het vat. De vaten zijn telkens voor een bepaalde periode open en gaat telkens van start als de gastheer”Txotx!” roept. Hij opent dan het vat en de cider vliegt eruit. Het is de bedoeling dat je het een paar meter verder en zo dicht mogelijk bij de grond met je glas opvangt. Een waar spektakel om mee te maken! Dit wordt enerzijds gedaan voor de lucht die er bij dient te komen en anderzijds is het gewoon ontzettend leuk! Tijdens zo’n bezoek laten ze je ook vaak de appelboomgaarden en het proces zien waar al die fijne natuurlijke cider vandaan komt.

Lijkt je dit ook ontzettend gaaf om mee te maken let dan wel op dat de meeste ciderhuizen alleen geopend zijn in het cider seizoen van 19 januari tot eind april, begin mei. Er is er ook een aantal die het hele jaar door open is zoals Sidreria Petritegi Sagardotegia. Hieronder zie je een lijstje met sagardotegia in de buurt van San Sebastian.

Iparragirre Sagardotegia

Een 500 jaar oude boerderij/familie ciderhuis die tours met een gids aanbieden. Natuurlijk kan er cider geproefd worden. Verder word je rondgeleid over de eigen ecologische appelboomgaard. Je kan hier ook genieten van een traditioneel cider menu, maar hebben ook aan de vegetarische mensen onder ons gedacht. Aangezien dit ciderhuis het hele jaar open is, hebben ze vanaf mei ook een seizoensgebonden menu bij de cider.

Sidreria Beharri

Is middenin het prachtige oude centrum van San Sebastian. Dit is geen boerderij waar je rondleidingen krijgt, maar een prachtig restaurant. Dus blijf jij liever in de stad, dan is dit een perfect alternatief om toch een beetje het gevoel te krijgen. Hier bieden ze namelijk ook het traditionele menu met cider aan, plus kan je hier genieten van die andere Baskische trots en specialiteit, de verrukkelijke pinchos.

Sidreria Gurutzeta

Een mooi familie ciderhuis wat al ciders maakt sinds eind 19e eeuw. Bij dit ciderhuis kan je ook het hele proces van appel tot cider bewonderen en in het seizoen meedoen met de txotx. Na het ciderseizoen kan je er nog steeds terecht, maar dan komt de cider uit flessen. Naast dat je hier al dat lekkers kan proeven, leren ze je hier ook daadwerkelijk hoe je al deze traditionele gerechten maakt. Dus dadelijk kan je thuis ook als een echt Bask te keer gaan in de keuken!

Sidreria Intxaurrondo

Dit ciderhuis kan je vinden niet al te ver van het centrum van San Sebastian vandaan. Het is geen ciderhuis met pers en appelboomgaard, maar een ciderrestaurant waar je dus wel de traditionele gerechten kan bestellen. Dit terwijl je cider wordt getapt uit één van de vaten die er staan. Het leuke aan zo’n restaurant is, is dat er meerdere ciders van verschillende brouwers te proberen is.

Sidreria Iretza

Is ook een restaurant als initiatief van twee grote brouwers. In dit restaurant komen traditie en modern samen. Het is een enorm groot restaurant waar 470 mensen in kunnen. Je kunt hier uiteraard de traditionele gerechten krijgen, maar er is ook een ruime keuze daarbuiten. Het leuke aan dit restaurant is dat ze tafels hebben geplaatst in oude vaten. Je kan hier dus smullen en genieten van je cider terwijl je zit in één van die oude vaten. Grappig toch?

Sidreria Petritegi Sagardotegia

Is een prachtig typisch ciderhuis waar je rondleidingen kan krijgen en “Txoootx!” weer rechtstreeks uit het vat kan proeven. Het blijft een unieke ervaring. Je kan hier zoals de Basken al zeiden absoluut niet drinken op een lege maag, dus voor dat eten is hier ook alles weer geregeld. Dit ciderhuis is ook het hele jaar geopend, wat wel fijn is als je niet in het cider seizoen komt natuurlijk.